Bevallen in bad is niet iets van deze tijd. Vrouwen doen het al eeuwen lang. Bevallen in water heeft een aantal voordelen vergeleken met bevallen op het ‘land’.
Voordelen voor de vrouw
Het bad dient als een bubbel en biedt een eigen veilig plek voor jou alleen. Het geeft je de ruimte om je af te zonderen en te focussen op je eigen lichaam. Je staat minder open voor je omgeving, waardoor je je beter kunt afsluiten. Warm water zorgt voor een lager stress niveau, waardoor je meer endorfines kunt gaan aanmaken, jouw lichaamseigen pijnstilling. Bewegen in water gaat soepeler, waardoor je makkelijker van houding kunt wisselen. Warmte zorgt voor de stimulatie van bloedtoevoer, hierdoor kan zuurstof dus ook beter wordt getransporteerd. Een goede doorbloeding zorgt voor een snellere ontsluiting.
Voordelen voor je kindje
Door een betere doorbloeding merk je dat de hartslag van je kindje tijdens de bevalling stabieler is. Al het zuurstofrijke bloed kan ongehinderd van moeder naar kind stromen. De overgang van het vruchtwater naar het badwater is een stuk zachter voor je kindje. Het warme water is het enige wat je kindje kent. Hierdoor kan je kindje nog even bijkomen, de geluiden zijn nog gedempt en er is nog geen koude buitenlucht. De navelstreng klopt door, dus er is nog prima zuurstoftoevoer.
Door deze weinig stressvolle geboorte huilen waterbaby’s vaak niet meteen, maar gaan ze rustig ademen en kleuren mooi roze. Reken dus nog niet op ‘het eerste huiltje’. Wel zijn ze ontspannen, alert en maken contact, wat zorgt voor een fijne hechting tussen jullie en je kindje.
Voordelen voor de partner
De partner heeft een gerichte taak. Het klaar zetten van het bad, het vullen en de temperatuur op peil houden. Als partner is het vaak prettig om iets concreets te kunnen doen. Het is fijn om je nuttig te voelen en het gevoel te hebben dat je het samen doet.
Als partner kun je water over je vrouw schenken en haar voorzien van drinken en kleine hapjes. Je kunt als partner ook het bad in gaan. Zo kun je de geboorte meebeleven én een goede steun zijn voor je vrouw.
Het is belangrijk om te blijven drinken. Vraag je partner om je hieraan te herinneren om uitdroging te voorkomen. Uitdroging kan resulteren in vermoeidheid en een verminderende werking van de baarmoeder. Bewezen is dat voldoende eten (lichtverteerbaar voedsel) en drinken tijdens de bevalling het gehele geboorteproces ondersteund.
Wat doet het warme water?
Het warme water in het bad, zorgt ervoor dat je gewichtsloosheid ervaart en het ontlast je spieren en banden, waardoor je beter kunt ontspannen. Het warme water zorgt ervoor dat je je helemaal kunt overgeven aan de bevalling. Ontspanning is essentieel tijdens de bevalling.
Gemiddeld is bij een eerste bevalling de ontsluitingsduur 12-15 uur. In bad verkort je deze tijdsduur naar gemiddeld 8-12 uur. Dat alleen al is een goede reden om voor een badbevalling te kiezen. Je persdrang bouwt zich rustig op. Pas als het hoofdje de bekkenbodem raakt, voel je de drang om mee te persen. Door de vlottere ontsluiting en de geleidelijke opbouw in weeën, heb je nog genoeg energie over om je kindje rustig geboren te laten worden en de geboorte meer bewust te beleven. De bekkenbodem, de huid rond de vagina en het perineum zijn door het water verweekt en soepeler geworden. Hierdoor is de kans op inscheuren kleiner. Bovendien is er voor het baringskanaal voldoende tijd om op te rekken door de geleidelijke uitdrijving. Na een badbevalling is er vaak minder bloedverlies. Door de vlottere bevalling en betere doorbloeding is de baarmoeder niet uitgeput. Dit betekent dat jouw baarmoeder nog energie genoeg heeft om na de geboorte van de baby stevig samen te trekken, de placenta geboren te laten worden, en het bloedverlies te beperken.
Je lichaam zal je sturen om een houding aan te nemen die comfortabel voelt. Hier hoef je niet over na te denken, dit gebeurd gewoon. Op het moment dat het hoofdje van je kindje zichtbaar wordt kun je met een spiegel meekijken. Als het hoofdje geboren is, is er vaak een volgende wee nodig op het lijfje naar buiten te persen. Je kindje “zwemt” dan het water in. Jullie kunnen zelf jullie kindje aanpakken en rustig naar boven begeleiden. Haal eerst het gezichtje boven water en vervolgens rustig het lijfje.
Maar wanneer ga je nu het bad in?
Je mag het bad in wanneer jij daar behoefte aan hebt. Het is wellicht fijn om te wachten tot het moment dat je een echt voelt dat je het water in wilt of wanneer de weeën regelmatig zijn en in intensiteit toenemen en je dus in de actieve fase van bevallen bent.
In de beginfase van de bevalling kan de zwaartekracht nog goed z’n werk doen om je kindje dieper in te laten dalen buiten het bad. Bovendien vinden de meeste vrouwen de weeën dan nog goed te doen.
Wanneer de actieve fase vordert worden de weeën intenser en is het heerlijk te voelen hoe de warmte van het water de pijn verzacht.
Wanneer ga je het bad uit?
Wanneer het geboorteproces vertraagd, terwijl je in het water zit, ga er dan uit, leeg je blaas en loop wat rond om het proces weer op gang te brengen. Vaak is het de verandering van omgeving dat ervoor zorgt dat de weeën weer toenemen. Het eerste uur van ontspanning in het water is vaak het meest effectief en kan ervoor zorgen dat de ontsluiting sneller verloopt.
Na 2 uur is het pijnstillend effect van het water verdwenen. Ga dan uit bad en zorg ervoor dat wanneer je weer het bad in gaat, de temperatuur aangenaam is, zodat je weer in ontspanning kunt zakken.
Wanneer je je niet meer comfortabel voelt in bad, of wanneer bloedverlies teveel wordt, ga je ook uit bad.
Is in bad bevallen veilig?
In bad bevallen is net zo veilig als elke andere bevalling. Ook in het water kun je goed onderzocht worden op ontsluiting als jij er behoefte aan hebt om dit te weten. Elke verloskundige heeft een waterdichte doptone om ook in bad de hartslag en conditie van de baby in de gaten te houden. Er is géén extra infectiegevaar als je in bad bevalt. Alleen als de vliezen gebroken zijn en je nog geen weeën hebt, wordt het afgeraden in bad te gaan. Zodra je wel regelmatige weeën hebt, kun je het bad in.
De tijd in het water is tijdens de bevalling te kort om een infectie te ontwikkelen. Bovendien wordt elk bad geleverd met een nieuwe persoonlijke hygiënische hoes en vóór en na gebruik goed gereinigd. Tijdens de ontsluiting en uitdrijving is er nauwelijks bloedverlies. Het water zal dus de hele tijd helder zijn en goed zicht geven op de geboorte van de baby. Nadat de baby is geboren komt er met de placenta een golfje bloedverlies, maar dit is zo weinig vergeleken met de vele liters water in het bevalbad dat het water daar zeker niet volledig rood van kleurt. De verloskundige is erop getraind om het bloedverlies ook in bad in te schatten.
Mijn kindje is in bad geboren, en nu?
Na de geboorte blijft de navelstreng nog een tijdje doorkloppen (gemiddeld 8 minuten) en voorziet je kindje van zuurstof. Het laten uitkloppen van de navelstreng zorgt ervoor dat je kindje al het zuurstof en ijzerrijke bloed nog kan ontvangen en daar dus profijt van heeft.
Je kindje kan nog even onder water blijven als je dat wilt. De verloskundige kan inschatten wanneer het tijd is om je kindje uit het water te halen.
De placenta kan ook prima in bad geboren worden. Hiervoor hoef je meestal weinig meer te doen. Je voelt krampen en soms kan het helpen om nog één keer zachtjes mee te persen. De placenta kun je in een kom doen welke op het wateroppervlak kan drijven. De verloskundige wil graag later de placenta nog even onderzoeken. Als je liever vóór de geboorte van de placenta uit bad komt kan dat natuurlijk ook. Het is handig om de baarkruk te gebruiken, die zet je gemakkelijk naast ’t bad. De meeste verloskundigen hebben een baarkruk bij zich.
Is onder water blijven niet gevaarlijk voor de baby?
De longen van je kindje zijn gevuld met longvloeistof. Omdat deze vloeistof een hogere dichtheid heeft dan water komt er geen water in de longen. De ademprikkel zal pas komen als je kindje met het neusje boven water komt. Je kindje heeft onder water al goede reflexen en kijkt je vast en zeker met grote heldere ogen aan.
In bad blijven na de bevalling
Na de bevalling is er alle tijd om kennis te maken met je pasgeboren baby en samen te knuffelen. Door je kindje goed in het water te houden of toe te dekken met doeken koelt je kindje niet snel af. Je kindje mag ook in het bad de eerste keer aan de borst als je dat wilt. Als jij er aan toe bent kun je uit bad stappen en op bed/matras/de bank gaan liggen. De verloskundige zal later controleren of je eventueel nog gehecht moet worden.
Nadelen van een bad bevalling
Het bevalbad kent velen voordelen. Er zijn echter ook nog een aantal nadelen aan het bevallen in bad.
Er moet ruimte zijn voor het bad. Er zijn verschillende maten verkrijgbaar, maar allemaal nemen ze best wat ruimte in, die je wel moet hebben. Vaak is met wat schuiven of verplaatsen van meubilair veel mogelijk.
In het warme water van het bad kun je heerlijk ontspannen, echter werkt de zwaartekracht in een bad niet zo mee. Wanneer je het idee hebt, of een van de zorgverleners het idee hebben, dat er meer zwaartekracht nodig is in het geboorteproces, dan kun je beter uit bad komen.
Door het warme water in het bad, verlies je extra vocht en mineralen. Het is dus zaak om deze goed aan te vullen!
Het water koelt ongeveer 1 graad per uur af. Je kunt het bad vullen, maar dan niet helemaal tot het maximum (dit staat op de hoes die in het bevalbad zit). Zo houd je altijd wat ruimte over om het bad weer bij te vullen met warm water.
Het pijnstillend effect van het warme water is maximaal 2 uur. Hierna doet het warme water niet veel meer voor je lichaam. Je kunt altijd het bad uitstappen, om er later weer in te gaan. Zorg ervoor dat het water weer lekker warm is als je er weer instapt.
Soms kan persen in een bevalbad lastig zijn, omdat je je nergens op of aan kunt afzetten. Bij sommige baden zijn er trekbanden aanwezig die je kunt gebruiken, maar je kunt ook vragen of iemand een lange sjaal om doet, zodat jij aan de 2 uiteindes kunt trekken om wat meer kracht ter ervaren als je dat nodig hebt bij het persen. Op handen en knieën kan uiteraard ook een fijne pershouding zijn.
Een bad huren
Er zijn verschillende sites die bevalbaden verhuren, soms hebben verloskundigen zelf ook bevalbaden waar je gebruik van kunt maken. Zelf verhuur ik ook bevalbaden en in een doulabegeleiding is standaard een bad voor jou gereserveerd, zonder extra kosten.
Je huurt een bad voor 5 weken (van week 37 tot week 42).
