“Nou mijn bevalplan kon zo de prullenbak in! Niks van mijn wensen waren mogelijk of niet haalbaar.” Deze woorden al vaker gehoord? Tja…. Waarom zou je er dan nog 1 maken? Onzin toch? Of toch niet?
Een bevalplan is eigenlijk jouw communicatieplan
Dat zal ik je vertellen. Een bevalplan maak je niet om de bevalling ook precies zo te laten verlopen. Het is geen draaiboek zoals bij een trouwerij. Een bevalplan is eigenlijk jouw communicatieplan. Daarin staan jouw wensen en bijzonderheden, zodat wanneer dit nodig is, er niet een heel gesprek met je gevoerd hoeft te worden. Daar zit je ook niet op te wachten wanneer je aan het bevallen bent.
Ongeveer 80% (landelijk) van de zwangeren beland uiteindelijk in de 2e lijn (medisch). De meest voorkomende redenen zijn een verzoek om pijnstilling en een niet vorderende baring. Dan is het dus super belangrijk dat de zorgverleners die je niet kent weten wat jouw wensen zijn voor jouw bevalling.
Het bevalplan wordt altijd voorafgaand aan de bevalling doorgesproken met jouw verloskundige of vroedvrouw. Dit is belangrijk, want zo kunnen jullie samen bespreken of de wensen die je hebt ook voor de verloskundige of vroedvrouw comfortabel zijn. Het kan namelijk best zo zijn dat jij een wens hebt die buiten de reguliere richtlijnen valt, dan wil je graag een zorgverlener die daar oké mee is en niet ja zegt, maar nee voelt.
Je bevalplan maak je bespreekbaar
Als volwassenen kunnen jullie samen je bevalplan bespreken. Dat betekent dat je beide open staat voor het gesprek, dat wat er gezegd wordt, door goed naar elkaar te luisteren. Heb je wensen waar jouw verloskundige of vroedvrouw het niet mee eens is of niet aandurft? Dan is hij/zij ook verantwoordelijk om iemand te zoeken die dat wel is. De verloskundige of vroedvrouw heeft zorgplicht, hij/zij mag jou nooit zonder toestemming dingen weigeren of overdragen naar de 2e lijn (ziekenhuis). Je hebt dan ook altijd de keuze om te zoeken naar een verloskundige of vroedvrouw die wel mee gaat in jouw wensen. Dat is natuurlijk nooit zo fijn om laat in je zwangerschap nog te willen doen, daarom is het verstandig om al in week 30/32 je bevalplan te bespreken.
Het weten van jouw rechten en plichten als zwangere zou de eerste stap mogen zijn naar het opstellen van een bevalplan. Het is jouw lichaam, jouw baby en dus ook jouw keuze. Jij bepaalt wat er wel en niet gebeurd.
Wat zijn dan eigenlijk jouw wensen?
Maar hoe weet je nu wat je voor wensen hebt als je nog nooit bent bevallen? Dat vraagt allereerst om een stukje zelfkennis. Wat vind jij fijn? Waar ontspan je van? Hoe reageer je in lastige/stress situaties? Wat helpt jou dan? Hoe ga jij om met pijn?
Daarnaast is het dus ook fijn om te weten wat te verwachten tijdens een bevalling. Wat gebeurd er in jouw lichaam? Hoe werken hormonen? Wat doet het met jou? Wat gebeurd er fysiek, mentaal en emotioneel?
Kortom het kan dus veel vragen oproepen. Om een bevalplan te maken, is het belangrijk om te weten dat een bevalplan van 4 kantjes niet wordt gelezen, wanneer je kiest voor een overdracht naar de 2e lijn. En ik zeg bewust kiezen, want een overdracht mag alleen plaatsvinden met jouw toestemming. Een bevalplan is maximaal 2 kantjes (A4). Je maakt een plan A en je maakt een plan B en een plan C. Waarom? Wanneer A niet meer lukt, ga je naar B. Als ook B niet meer lukt dan kun je naar plan C.
Plan A B C
Maar wat is dan plan A, B en C? Dat verschilt natuurlijk per persoon. Bevallen is maatwerk, niemand is hetzelfde. Daarom maak je ook zelf een bevalplan (en neem je die dus niet letterlijk over van internet of vriendin/familie). Plan A is wanneer alles verloopt zonder problemen. Wat zijn dan jouw wensen? Denk aan wat je zou willen per fase van de bevalling bijvoorbeeld. Houdingen, bevalbad, sfeerverlichting, TENS, massage, maar eigenlijk het meest belangrijke: hoe wil je dat er met jou wordt omgegaan?
Plan A blijft eigenlijk altijd van kracht wanneer er overgegaan wordt op plan B: Wat als het anders loop? Wat zijn dan jouw wensen? Denk bijvoorbeeld aan: verzoek om pijnstilling, meconiumhoudend vruchtwater, inleiden/doorleiden, niet vorderende ontsluiting… Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van wat er allemaal mogelijk is als het anders loopt en wat jij dan het liefst zou willen. Want om nogmaals maar te herhalen: jij bent de baas.
Plan C is wanneer alles wat er maar mogelijk is, niet heeft gewerkt en je kindje door middel van een vacuumpomp, knip of keizersnede geboren gaat worden. Vaak is dit geen spoed. Het is vaker een opeenstapeling van interventies die je uiteindelijk voor deze keuze stellen. Een ook hierin kunnen er wensen zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan direct huid op huid, of het laten uitkloppen van de navelstreng.
Hoe wil jij de transformatie naar moeder worden laten verlopen?
Een bevalplan maken vraagt dus meer dan alleen maar wat dingen op papier/in je computer te zetten. Het vraagt je om na te denken over wat jij wilt wanneer je nieuw leven op de wereld zet. Een van de meest belangrijke transformaties is moeder worden, hoe wil jij deze ervaring laten verlopen?
Het kan dus heel erg nuttig zijn om een bevalcursus te volgen die bij jou past. Met de informatie die je daar opdoet, kun jij een bevalplan schrijven. Een doula helpt jou ook met het schrijven van een bevalplan.
Wil je graag een voorbeeld? Op mijn instagram pagina kun je via mijn link in bio een voorbeeld van een bevalplan bekijken. Zie @doulatessa.
Het volgen van een bevalcursus
Cursussen die ik aanraad:
– Bevallen als een baas (BAEB) van Nira van Dijk
– Zwangerschapsbegeleiding van mij Tessa Aldewereld
– Hypnobirthing en yoga bij Nicoline van Yoga Mama
– De geboorte academy van Sharon Groen
– Kennisbank van vraag de vroedvrouw
– En als het om borstvoeding gaat; Kickstart je borstvoeding van Teddy Roorda
